DHCP Là Gì? Tầm Quan Trọng Của DHCP Trong Hệ Thống Mạng

Không phải một thuật ngữ cao siêu, DHCP chính là giao thức phân phối địa chỉ IP trong bất kỳ hệ thống mạng nào. DHCP giúp giảm tải công việc thủ công của quản trị viên và đảm bảo rằng mỗi thiết bị sẽ sử dụng mỗi địa chỉ IP riêng biệt trên cùng một mạng. Vậy cụ thể DHCP là gì? Nội dung bài viết dưới đây của Học Viện Công Nghệ Thông Tin – Hướng Nghiệp Á Âu sẽ là câu trả lời đầy đủ nhất cho câu hỏi này.

DHCP xuất hiện hầu hết trong các hệ thống mạng hiện nay (Ảnh: Internet)

DHCP Là Gì?

DHCP là tên viết tắt của cụm từ Dynamic Host Configuration Protocol (giao thức cấu hình máy chủ). DHCP có vai trò quản lý, tự động phân phối địa chỉ IP và thực hiện cấu hình cổng mặc định Default gateway, Subnet Mask… Hiện nay, giao thức này có 2 phiên bản sử dụng cho IPv4 và IPv6.

Mục đích quan trọng nhất của DHCP là đảm bảo không có trường hợp 2 máy tính khác nhau trong một mạng cùng sử dụng một địa chỉ IP để truy cập internet.

Tuy nhiên, DHCP không phải là phương thức bắt buộc trong mỗi hệ thống mạng, người dùng hoàn toàn có thể cấu hình địa chỉ IP thủ công, hay còn được gọi là IP tĩnh.

DHCP duy trì tính linh hoạt và hiệu quả trong việc quản lý mạng (Ảnh: Internet)

Các Thành Phần Của Giao Thức DHCP

Giao thức DHCP hoạt động hiệu quả dựa trên các thành phần như máy chủ DHCP, máy khách (client) và switch.

• DHCP Server: Đây là trung tâm của hệ thống DHCP Server, nơi lưu trữ thông tin cấu hình mạng và chịu trách nhiệm cấp phát địa chỉ IP cho các thiết bị bên trong mạng.
• DHCP Client: Là thiết bị yêu cầu hệ thống máy chủ cấp địa chỉ IP như máy tính bảng, laptop, điện thoại thông minh, máy in…
• DHCP Relay agents: Đây là thiết bị trung gian giữa DHCP Server và Client, cung cấp môi trường truyền giao dữ liệu giữa hai bên. DHCP Relay agents giúp mở rộng phạm vi hoạt động của DHCP Server khi có thể giúp hệ thống máy chủ kết nối với những mô hình mạng phức tạp.
• DHCP Lease: Mỗi địa chỉ IP cấp cho thiết bị sẽ được gia hạn sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định và khoảng thời gian này được gọi là DHCP Lease.
• DHCP Binding: DHCP Binding là bảng thông tin cấu hình, trong đó chứa danh sách những địa chỉ IP đã được DHCP Server cấp cho một DHCP Client. Tổng hợp dữ liệu trong DHCP Binding có vai trò đảm bảo địa chỉ IP mới được cấp cho máy khách không bị trùng lặp với lịch sử mã IP đã sử dụng.

Tổng quan mô hình hoạt động của các thành phần trong DHCP (Ảnh: Internet)

Nguyên Lý Hoạt Động Của DHCP

• Giao thức DHCP hoạt động theo quy trình và nguyên tắc khá đơn giản. Khi có thiết bị mới kết nối vào mạng, nó sẽ phát ra một tín hiệu tìm kiếm để yêu cầu cấp mã IP.
• Máy chỉ DHCP sau khi nhận được yêu cầu sẽ phân phối địa chỉ IP khả dụng đến thiết bị và giám sát hoạt động truy cập hệ thống mạng của thiết bị sử dụng IP đó.
• Sau một thời gian sử dụng nhất định, địa chỉ IP sẽ hết hạn và được thu hồi, nếu như máy khách vẫn có nhu cầu sử dụng mạng thì phải thực hiện lại bước yêu cầu cấp địa chỉ IP mới.
• Quy trình cấp phát địa chỉ IP chỉ được xảy ra trong vài giây, đảm bảo không có sự gián đoạn đáng kể trong quá trình khai thác và làm việc trên hệ thống mạng.

DHCP giúp các thiết bị mới truy cập vào mạng một cách nhanh chóng

và liền mạch (Ảnh: Internet)

Tại Sao DHCP Lại Quan Trọng?

DHCP đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý địa chỉ IP ra vào hệ thống mạng, định hình các cấu hình subnet mask, gateway và thông tin máy chủ DNS trên thiết bị. Việc sử dụng DHCP mang lại nhiều lợi ích vượt trội như sau:

Tăng hiệu suất làm việc

Nhờ tính năng tự động hóa, DHCP giúp giảm thiểu công sức và thời gian gán địa chỉ IP theo phương thức thủ công. Điều này vô cùng quan trọng trong những hệ thống lớn, có hàng trăm nghìn thiết bị kết nối làm việc hằng ngày.

Giảm thiểu sai sót liên quan đến địa chỉ IP

DHCP giúp quá trình cấp phát IP trở nên đáng tin cậy hơn, đảm bảo địa chỉ IP mới sẽ được gán nhanh chóng đến thiết bị. Hơn nữa giao thức tự động này còn khắc phục được một số lỗi liên quan đến yếu tố con người như trùng mã IP, lỗi cấu hình hoặc lỗi chính tả.

Đảo bảo hệ thống hoạt động liên tục, hiệu quả

DHCP cho phép hệ thống máy chủ tự động cung cấp địa chỉ IP cho hàng loạt thiết bị trong cùng một thời điểm. DHCP có thể cấp lại địa chỉ IP mới mà không cần can thiệp thủ công.

Quản lý hiệu quả hệ thống mạng

DHCP cho phép quản trị viên dễ dàng theo dõi và kiểm soát hoạt động của địa chỉ IP sử dụng trong mạng, đảm bảo tài nguyên được phân bổ hợp lý.

Sử dụng linh hoạt địa chỉ IP

Không chỉ tự động gán, DHCP còn có thể thu hồi địa chỉ IP khi máy chủ phát hiện thiết bị có những hoạt động truy cập bất thường.

DHCP là công cụ không thể thiếu để duy trì tính ổn định và

hiệu quả của hệ thống mạng (Ảnh: Internet)

Những Tấn Công Có Thể Xảy Ra Với DHCP

Tuy là một giao thức mạng đa năng thế nhưng DHCP không được trang bị nhiều tính năng bảo mật mạnh mẽ, khiến nó trở thành đối tượng dễ xâm chiếm của nhiều hacker muốn ngăn chặn và phá vỡ quy trình vận hành của hệ thống. Có 3 loại tấn công nguy hiểm và thường xảy ra nhất trong giao thức DHCP như sau:

Tấn công từ chối dịch vụ mạng (DoS)

Hacker sẽ thiết lập hàng loạt địa chỉ IP và subnet mask giả khiến thiết bị không thể nhận được mã IP đúng để truy cập vào hệ thống mạng.

Định hướng DNS (DNS redirect)

Kẻ tấn công có thể đưa máy trạm đến những trang web giả mạo, độc hại. Từ đó chúng có thể dễ dàng đánh cắp thông tin của người dùng máy chủ Client.

Tấn công trung gian (Man-in-the-middle)

Kẻ tấn công có thể đột nhập để chen vào sự giao tiếp giữa máy chủ và máy khách trong giao thức DHCP nhằm đánh cắp toàn bộ thông tin người dùng hoặc phát tán mã độc.

Để bảo vệ hệ thống mạng trước những cuộc tấn công nguy hiểm này, quản trị viên cần áp dụng các biện pháp như: lưu trữ dữ liệu bằng hệ thống tệp NTFS, thường xuyên cập nhật phiên bản hệ điều hành mới, sử dụng tường lửa, thực hiện quét virus định kỳ cho hệ thống…

Cần thiết kế mô hình bảo vệ và backup dữ liệu hiệu quả để phòng ngừa

những tấn công có thể xâm nhập vào giao thức DHCP (Ảnh: Internet)

Khóa học Linux tại Học Viện Công Nghệ Thông Tin – Hướng Nghiệp Á Âu sẽ trang bị cho bạn đầy đủ kiến thức và kỹ năng thực hành nắm vững cách cài đặt, cấu hình và bảo mật các dịch vụ Linux phổ biến như DNS, DHCP, LAMP, VPN… Nếu bạn đang muốn đầu tư kiến thức để phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực này, bạn hãy liên hệ ngay đến số tổng đài 1800 255 616 (miễn phí cước gọi) hoặc điền thông tin vào form bên dưới để được đội ngũ nhân viên của Hướng Nghiệp Á Âu liên hệ tư vấn khóa học phù hợp.